sábado, 30 de agosto de 2014

MIHÁLY BABITS [13.100]


Mihály Babits
       
(Hungría, 1883-1941)
Escritor húngaro, fue director de uno de los periódicos más influyentes de su época y traductor de grandes autores al húngaro. Nacido en Szekszárd, Hungría, estudió en la Universidad de Budapest. Comenzó su actividad literaria en 1907, año en que aparecieron sus poemas en la antología Holnap. A partir de 1908 se dedicó de lleno a la literatura e inició una colaboración asidua con Nyugat (Occidente), revista de gran influencia dedicada a la literatura moderna, de la que se convertiría en su director en 1917. A través de su trabajo ejerció una gran influencia en los escritores húngaros de la época. Publicó traducciones al húngaro de un gran número de obras, entre las que cabe mencionar las del “Infierno” y el “Purgatorio” de la Divina Comedia de Dante Alighieri, así como fragmentos de obras del dramaturgo inglés William Shakespeare, del escritor irlandés Oscar Wilde, del escritor alemán Johann Wolfgang von Goethe y de los poetas franceses Charles Baudelaire y Paul Verlaine. También alcanzaron el éxito sus novelas, narraciones breves y, sobre todo, su poesía. Entre sus colecciones de poemas podemos mencionar Recitativo (1916) y El valle de la inquietud (1920). En su novela Los hijos de la muerte (1927), una de sus mejores obras, presenta los cambios sociales que se dan en Hungría antes y después de la I Guerra Mundial.





Futuro

¡Y mi deseo es un cochero fogoso! echa espuma minuto, años 
y en su riel inflexible entra incandescente, mi futuro. 
¡Futuro, mi hermoso futuro! Riel y ley devenido deseo...
¡Túnel tentador! ¡Remolino completo con sirena!
Como enamorado, ávidamente se derrite en su pareja afiebrada
En tí, penetrar profundamente en ti mi deseo es tan salvaje,
¡Futuro, maravilloso futuro, mi amante por siempre fresco! 




Oración de Jonás

Abandonado por mis palabras, me he quedado solo
o me he convertido en un río desbordado, sin dirección, 
y a la deriva, en mi sucio fango
arrastro los despojos empapados por la inundación:
los viejos idiomas que agotaron vanas pretensiones 
como letreros rotos en un seto, un cerco tal vez.
Oh, si el Señor sabiamente concediera la fuerza
al profundo río, para conducir al mar
su cauce constante, y ajustara el ritmo
para que mis versos fueran siempre perfectos 
listos para que yo, el buen discípulo, los usase,
(para la métrica, leería Su Sagrada Biblia),
también yo, como el perezoso Jonás que inútilmente vagaba,
y luego por tres días se pudrió dentro de la Ballena,
fui allá y compartí las mismas bahías sepulcrales
de ardiente y punzante dolor, pero por treinta días,
treinta o trescientos años, quién puede saberlo, 
para encontrar, antes de que mi libro se cierre para siempre 
una Ballena aún más ciega y eterna
que se tragará mi último diario,
mi voz real, para juntar todas las verdades 
y convertirlas en acción, mientras Él da la señal,
para decirlo fuerte y claro, como debe ser, y preparar a todos
para escuchar (si mi enferma garganta lo permite)
hasta que los poderes, cósmicos y de Nínive
hundan mi voz en el silencio y me arrojen al olvido.

http://penelope-luna.blogspot.com.es/






                                                               Babits y Endre Ady


Mihály Babits: Bolyai. Wang Wei’s Spanish translation recited by Julia (with a charming porteño accent)



He creado un universo nuevo, diferente, partiendo de la nada

—Carta de János Bolyai a su padre—

Dios cerró en el espacio a nuestra mente
y en tal prisión quedó, debilitada.
Ávido halcón, el pensamiento horada
sus muros de diamante inútilmente.

Yo, feliz como un ave que enjaulada
ve el sol, o un preso que hila tenazmente
con telarañas cuerda consistente,
un universo entero de la nada

he creado; con nuevo cielo y leyes
nuevas, y un infinito no pensado.
No hicieron tanto los más grandes reyes.

Un tesoro imposible he sonsacado
a Dios. —Euclides, te burlamos, ciego,
pues tu ley es tu cárcel y no hay ruego.





Semmiből egy új, más világot teremtettem
– Bolyai János levele apjához –

Isten elménket bezárta a térbe.
Szegény elménk e térben rab maradt:
a kapzsi villámölyv, a gondolat,
gyémántkorlátját még csak el sem érte.

Én, boldogolván azt a madarat
ki kalitjából legalább kilátott,
a semmiből alkottam új világot,
mint pókhálóból sző kötélt a rab.

Új törvényekkel, túl a szűk egen,
új végtelent nyitottam én eszemnek;
király gyanánt, túl minden képzeten

kirabolván kincsét a képtelennek
nevetlek, mint Istennel osztozó,
vén Euklides, rab törvényhozó.





Mint különös hirmondó…

Mint különös hírmondó, ki nem tud semmi ujságot
mert nyáron át messze a hegytetején ült s ha este
kigyultak a város lámpái alatta, nem látta őket
sem nagyobbnak, sem közelebbnek a csillagoknál
s ha berregést hallott, találgatta: autó? vagy repü-lőgép?
vagy motor a síma Dunán? s ha szórt dobogásokat hallott
tompán a völgyekben maradozva, gondolhatta, házat
vernek lenn kőmivesek, vagy a rossz szomszéd a folyón túl
gépfegyvert próbál – oly mindegy volt neki! tudta,
balga az emberi faj, nem nyughat, elrontja a jót is,
százakon át épít, s egy gyermeki civakodásért
ujra ledönt mindent; sürgősebb néki keserves
jussa a bandáknak, mint hogy kiviruljon a föld és
a konok isteneket vakítva lobogjon az égig
szellem és szerelem – jól tudta ezt a hegyi hírnök
s elbútt, messze a hírektől; de ha megjön a fütyös,
korbácsos korhely, a szél, s ha kegyetlen a távolodó nap
kéjes mosollyal nézi, hogy sápadnak érte öngyilkos
bánatban elhagyott szeretői, a lombok és ingnak,
mint beteg táncoslány aki holtan hull ki a táncból:
akkor a hírnök föláll, veszi botját, s megindul a népes
völgyek felé mint akit nagy hír kerget le hegyéről
és ha kérdik a hírt, nem bir mást mondani: ősz van!
nagy hírként kiáltja amit mindenki tud: ősz van!
úgy vagyok én is, nagy hír tudója: s mint bércet annál több
forrás feszíti, mennél több hó ül fején, öreg szívem
úgy feszűl a szavaktól; pedig mi hírt hozok én? mit
bánom a híreket én? forrong a világ, napok állnak
versenyt az évekkel, évek a századokkal, az őrült
népek nyugtalanok: mit számít? én csak az őszre
nézek, az őszt érzem, mint bölcs növények és jámbor
állatok, érzem, a föld hogy fordul az égnek aléltabb
tájaira, s lankad lélekzete, mint szeretőké –
óh szent Ritmus, örök szerelem nagy ritmusa, évek
ritmusa, Isten versének ritmusa – mily kicsi minden
emberi történés! a tél puha lépteit hallom,
jő a fehér tigris, majd elnyujtózik a tájon,
csattogtatja fogát, harap, aztán fölszedi lomha
tagjait s megy, hulló szőrétől foltos a rétség,
megy s eltűnik az új tavasz illatos dzsungelében.






Feito um estranho arauto…

Feito um estranho arauto que não sabe de notícia,
pois passara o verão no topo da montanha e quado,
à noite, as luzes da cidade embaixo se acendiam,
não as via maiores nem mais claras que as estrelas,
e, se ouvia um zumbido, especulava: carro? avião?
ou lancha no Danúbio vítreo? e se no vale ecoava
difuso um fragor surdo, deduzia que: trabalha o
pedreiro ou, na ribeira oposta, o mau vizinho testa
metralhadoras – dava-lhe na mesma! ele sabia
que a raça humana é tola, inquieta, estraga o que há de bom,
constrói durante séculos e, em rixas de criança,
destrói tudo de novo, o espólio amargo das quadrilhas
a instiga mais que o florescer da terra ou do que a chama
do amor e da razão cegando céu acima os deuses
sempre obstinados – ciente disso o arauto da montanha
se escondeu, longe das notícias; mas, se açoite em mão,
o vento chega embriagado, e, em fuga, o sol cruel
sorri lascivo enquanto deixa as frondes – ex-amantes
que, em dor suicida, empalidecem oscilando como
dançarina que, enferma, morre em meio à dança – o arauto
se ergue e, com seu cajado, desce aos vales populosos,
tangido da montanha por grandes notícias; quando
lhe perguntam, porém, quais são, só sabe: que é outono!
e alardeia o que todo mundo sabe: que é outono!
minhas notícias são assim – e como há mais nascentes
nos montes mais nevados, o meu velho coração
também transborda de palavras: que notícias trago
no entanto? e que me importam? ferve o mundo onde competem
dias com anos e estes com os séculos, agitam-se
doidos os povos: e daí? contemplo o outono apenas
e o sinto como os mansos animais e as plantas sábias,
sinto que a terra adentra áreas do céu mais apagadas,
que seu alento, como o dos amantes, enlanguesce –
ó santo Ritmo, grão ritmo do amor eterno, ritmo
dos anos e dos versos do Senhor – como é minúsculo
tudo de humano – eu ouço os passos tímidos do inverno,
já vem o tigre branco que se estende sobre os campos,
que range os dentes, morde, move os membros preguiçosos,
mancha a paisagem com seus pelos e, indo embora, embrenha-se
nas selvas olorosas de uma nova primavera.

Traducción por Nelson Ascher






No hay comentarios:

Publicar un comentario