VALIA ILIEVA
Nació en el año 1974 en Vidin, Bulgaria.
Se licenció en filología búlgara y estudió español por la escuela oficial de idiomas en Madrid.
Reside en la capital española desde el año 2002. Escribe sus poemas al mismo tiempo en búlgaro y en español.
Por ahora tiene dos libros, el primero se llama “Denuvane”, (“Pasando el día”) de 1996, y el segundo- “Soy un verso” de 2007.
El poeta i crítico literario Boiko Lambovski, uno de los poetas búlgaros contemporáneos más interesantes, escribe acerca de este poemario:
“Ya en su primer libro la autora nos dejo sentir su indudable y potente temperamento lírico, la garantía mas indiscutible contra el marco determinista de la existencia . En sus nuevos poemas la poetisa sigue este camino de reflexión sobre la experiencia personal propia, atrapando fragmentos del surfing cotidiano del alma sobre las olas del océano metafísico de su Vidin natal. Podemos decir que lo hace con honradez e insistencia. Y eso no es poco.”
POR EL CAMINO
Por el camino
vi el ave que volaba
sobre el maíz,
cultivado
en la primavera.
También vi el peine,
con que le peinaba el viento.
Y oí los rebaños desde lejos-
como fantasma les llevaba
la noche,
y de nuevo como fantasma
les devolvía.
Pero el ave odia la noche.
Entonces confianza busqué,
pero la confianza se rompió
y me encarcelaron
palabras y nubes.
Palabras y nubes...
ALEGRÍA
En el campo sembrado
había un fuego de maíz,
había sed por la tierra,
había dolor en el alma
del hombre que apretaba
los establos
hacia la noche triste y seca.
Como un pastor en el cielo
llegaba la Luna retrasada
y las estrellas brilaban
como mariposas nocturnas.
Un sonido extraño golpeo el vació ,
y llego la lluvia -rompió el silencio.
Y oí la canción
de la tormenta profunda,
y seré a los ojos
para pedir un deseo.
La planta empezó a crecer
como crece el día nuevo.
La alegría volvió en su rostro
y en el mío también.
¡También!
MI ALMA
Mi alma es tu alma
cuando llora, cuando ama,
cuando pierde ,cuando gana
las batallas de la fama
Anque es temprano- tarde
como nunca tan amarte
mi gemelo , mi destino,
mi reflejo tan divino-
sobre labios y risas
y palabras, versos dichos.
Entre pasos y vuelos,
y sueños, y deseos
mi alma es tu alma
cuando ama,
ama, ama…
AZUL
Azul es el mar,
azules son los ojos,
la noche es azul.
Y en el azul
como perdidos y locos
vuelan
las allas de los pájaros.
Poemas de Valia Ilieva en búlgaro y español, traducidos de búlgaro a español por la autora.
ЦВЕТЕ АЛЕНО
Помня детето с тюркоазеното елече,
с бродираните ръкави в рози и невен,
с тъканата поличка в нишки златно-сребърни,
с чорапките памучни за тържествен ден.
Гледа от албума с две оченца весели
под бритон подстриган,вляво откосен.
С бузки пак нащипани,устни тънко-песенни
и с едно мъненко,палаво носле.
Питам се порасна ли всред треви пастелени,
зрее ли със зърното на утрешният ден?
Като цвете алено неувяхло в себе си,
в четка на художник необикновен.
Escarlata flor
Recuerdo a la niña con chaleco turquesa,
mangas con rosas bordadas y caléndula,
una falda tejida en hilos de oro y plata,
calcetines de algodón para el día de fiesta
Mira desde el álbum con dos ojos alegres
bajo el flequillo recortado en la izquierda
Con las mejillas rojas, labios en canción
y con una pequeña nariz traviesa.
Me pregunto si ha crecido entre la hierba de pastel,
si ha madurado con el grano de la mañana?
como una flor escarlata no desvanecida
en un pincel de artista extraordinario.
ГРОЗДАНКА
Беше тя най-арна от момите
и на нивата най-работлива
от жените.
На пленук си носеше косите-
златен наниз на гърдите.
Слънцето я тъй залюби,
ала себе си погуби
във очите й игриви,
полудиви, сиво-сини.
Тъкмо в люлка се залюля
самовила - снага тънка-
тъй я слънцето открадна,
булка стана му Грозданка.
Затова щурците свирят
все я викат,
все я дирят,
ала тя високо свети
като цвете във небето.
По нивята слънчогледи
народиха се засмени!
Grozdanka
Era la más guapa de las chicas
y más trabajadora de las mujeres,
en una trenza llevaba su pelo-
collar de oro en el pecho.
El Sol se enamoró en ella
pero así se perdió, que era bella,
en sus ojos juguetones,
semi-salvajes,
azul-grises botones.
Justo cuando se columpiaba
como ninfa con cintura fina –
así se la robo el solecito,
Grozdanka su novia se hizo.
Por eso los grillos soplan-
solo la buscan,
solo la llaman
pero ella alto brilla
como flor en el cielo.
En el campo los girasoles
con sonrisas nacieron.
БЕЗБРЕЖИЕ
“Завръщай се, река...”
Не биваше, река, да се завръщам,
разнопосочна пак да тичам по брега,
плувецът бронзов с обич да прегръщам,
по мост-дъга безбрежна да летя.
Над крепостта старинна влюбен фарът
непалени слънца събира в мен.
Момичето, което тук остава
на Дунав е във вечен негов плен.
Завинаги вградена при капиите
не биваше да искам да летя
по улиците на града между “ Капричио” ,
в рибарска глъч към първата вълна.
И с нея да се пръсна на стохилядни
зелено-сиво-сини цветове,
та неродени още,непочинали
да се заченат в нови гласове.
Да наедряват и разпукват в утрото,
да свечеряват в пристани на мойте дни.
Не биваше, река, да се завръщам,
но се завърнах у дома , нали!
Sin fin
"Vuelve, rió...”
No tuve que regresar a mi casa, rió,
corriendo difractada de nuevo por la costa,
el nadador de bronce abrazando y amando ,
por el puente – arco iris sin fin volando.
Еl faro enamorado encima del castillo
soles no ardientes juntaba en mí,
la chica que se quedaba aquí
para siempre es prisionera al Danubio
Siempre incrustada en los muros,
no tuve que desear a volar
por las calles de la ciudad ,entre "Capriccio"
en el dialecto pescadero hacia la ola.
Y con ella a derrochar me en cienmilésimas
verde-gris-azul colores bellísimas
para que aún no nacidos, tampoco conocidos
a concebirse en nuevas voces.
A engrandecerse y a abrirse con la mañana,
hasta el anochecer de los puertos de mis días.
No tuve que regresar ,rió,
pero regrese a mi casa, ¿verdad?
ЛИТИЯ
(Молитва за дъжд на открито)
По полето е вятър полюшнал,
в житен клас танц заиграл е.
,, Вай-дудул” и моми танцуват,
хоруват-танцуват, надпяват се:
,, Пеперуда летяла, летяла
от орачи на копачи.
Пеперуда летяла, летяла,
Боже, дъждец дай ни! “
От Витоша гръм се проточи
молитвата чу на полето.
Облаче на небето изскочи
след него и второ и трето...!
Заваля и намокри земица с
златна , но жадна душица.
Дъждец се извива- змиица
из селската житница
Добитъкът морен окъпа,
окъснели косачи
и нивята от дългата суша
волю-неволю избави!
LITIYA
(Oración por la lluvia al aire libre)
Por el campo es el viento balanceando
y en el trigo dance bailando:
“Vay –Dudul” y las mujeres bailaban,
bailaban-danzan y cantan:
“Mariposa vuela, vuela
de labradores a excavadores.
Mariposa vuela, vuela,
que Dios nos trae la lluvia”
De Vitosha arrastró un trueno,
escucho la oración de la tierra.
Nubecita salto en el cielo
y después segunda, tercera…
Llovió y húmedo la tierra
con alma de oro sedienta .
Lluvia en curvas de serpiente
dentro en el granero-aldea.
Los animales cansados mojo,
retrasados cosechadores baño
y el campo de la larga sequía
quería o no salvo.
ПРИКАЗКА
Той беше чужд на светлините- прожектори,
непознат за хората,
потънал в сянка и забрава.
Неузнаваем дори и за себе си –
беше пораснал над всички несгоди.
Дотолкова,
че му се струваше непочтено
да лази в краката на другите.
Той – човекът ,
живееше бедно в картонената си кутия
и се радваше само на слънцето.
За него никой и нищо, и никога
не разбра.
STORY
He was a stranger tothe lights, floodlights,
unknown to people
sank in shades and oblivion.
Unrecognizable evento himself -
he had grown over all adversity.
so far
it seemed unfair to him
to crawl at the others feet.
He - the man
lived poorly in his paper box
and only enjoyed the sun.
About him nobody andnothing, never
found out..
“Приказка” ,“ Story “ - por Valia Ilieva, traducción de búlgaro a ingles Tsvetomira Ceci Spain/ con permiso/
Traducciones de Valia Ilieva de español a búlgaro
con permiso del autor y la traductora
.
No hay comentarios:
Publicar un comentario