RADA PANCHOVSKA
La poesía de Rada Panchovska (Oborishte.(BULGARIA), 1949) no nos debe pasar desapercibida. Estamos ante una poeta extraordinaria. Su poesía es triste, pero con la alegría del que presiente la esperanza; serena, pero compañera de una sonrisa tímida; como aquellas palabras que confortan nuestras añoranzas afirmandonos un futuro mejor, porque a pesar de todo mal, hay todo bien.
A veces
A veces uno se siente tan amargado
que envidia su propio éxito.
Recuerdo días de exaltación. Coincidencias
felices, fuegos artificiales del azar.
Llueve por fin algo verdadero.
Arte poética
No aprecio la forma sólo, ni el contenido.
En el arte es el sentimiento principal lo que
me conmueve, es decir, el modo de estar fundidos.
Prefiero decir menos que más. No sobregritarme
hasta la desolación. Lo que tengo entre ceja y ceja
que brille como una conclusión natural.
.
No describo la vida sino mi propia actitud hacia
el aspecto cambiante que ésta toma con el tiempo.
También lo preñado de futuro acepta el elogio.
Trato de ver el mundo a mi manera. Y todo íntegro.
El asombro
Estoy tan asombrada de lo que veo,
no sólo con los ojos (disculpad, ciegos
de nacimiento),
hasta tal punto mi oído está traspasado
por la consonancia de los ruidos incesantes
que acompañan la vida
y los sentidos me enseñan cada día tantas lecciones
de perfección y de armonía, y de cuánto más
-en el mundo restringido, dentro del que la gente vive,
hasta hoy no arreglado, casi cuestión de un futuro,
pero también de la voluntad de estar protegido, de hecho
una misión que ni siquiera el último debe poner en duda,
en las ruinas de este mundo, del cual los sentidos sirven,
que en nuestras poblaciones obstruimos tan altaneros,
en el mundo humano, pienso a veces -nos escondemos
del otro mundo- y eterno, y sin fin, y excitativo.
El espejo
Este cuerpo que la naturaleza me ha prestado
es como un espejo para el alma: .
allí está, aunque no esté allí.
Como querría que fuese casa a la que regresar.
Y que detrás de mí quedase abundancia de mí.
Este cuerpo me rodea,
tiene su propia vida:
a veces me doy cuenta de que estoy de sobra.
Enajenación
Ni siquiera el dolor puede sacar el cuerpo
de la confianza en la anestesía. Previamente
la razón despavorida ha renunciado a la injerencia.
Herencias
El pasado no se va... La antigüedad
es patria espiritual
Heredando la tierra, heredamos eternidad.
La historia no empieza con nuestro nombre.
De algún modo somos oriundos del lugar
y forasteros.
Y de vez en cuando
la memoria ajena es lo más valioso
que tenemos.
Hospital
Firmamento infinito aglomerado en una ventana.
Aislamiento. Alejamiento. Vacío.
Que importa que aquí está lleno de gente
cuando nada hablan al alma
los uniformes días inmovilizados.
No hay un día festivo, tampoco haya inquietud.
En un ocioso prestar oídos mueren las horas.
Sonidos resonantes son "quiero", "sé" y "puedo"
en la tristeza adormecedor del agotamiento
que no podáis y no podáis detener.
Buscad en la enfermedad consuelo, sentido, alegría.
¡llí el tiempo y la vida se niegan!
Y el enfermo, mientras languidece lentamente,
de toda la humanidad decae
con una egoísta resignación e indiferente.
Impresiones huidizas
El pormenor empequeñeciente de las vistas
aturde la palabra.
La infinidad de las impresiones refuerza
la inquietud.
¡¿Inspiración?! Solamente la desesperación
puede nombrar.
Intolerancia
Al alba nos despertamos con la cabeza pesada.
Algo le pasaba al aire, nos endurecía. Las manos
y la garganta nos dolían,
nos levantamos a duras penas.
Sentíamos ahogarnos, nos despedazaríamos.
Se había alcanzado la intolerancia universal.
En los ojos del espejo rebosaba a fondo el odio.
El café se sobró. Tragábamos sin mirarnos.
En el portal nos cruzamos con una creciente
hostilidad.
En la parada la indignación desbordó los límites.
Los lugares de trabajo se asemejaron a trincheras.
Granizaron ofensas y acusaciones, llegó el diluvio.
Al mediodía perdimos el control, estalló
la guerra. Cogiéndonos por el cuello,
nos golpeamos.
Al anochecer nos aniquilamos. Exterminados.
Juegos de niños
Un niño llora en el patio, su llanto me abruma.
No tengo ganas de estar allí y consolarle
de su drama de niño, con mi mar de mentiras.
ƒl ha perdido en el juego y los otros se le ríen.
Y le apena ser pequeño, haber sido ofendido
y vencido. ¿Será que por primera vez
se da cuenta de que no es un ganador?
ÁLlora, niño!, no se traga fácilmente esa idea.
Te llegará la hora de envidiar tus lágrimas,
tal como las envidio yo,
que ante cada horror sonrío con los ojos.
La callejuela
Andando por la callejuela de la vida,
al mediodía
se dejó ver el amor, como a un sólo paso de mí.
Por qué no lo alcancé, Dios mío, era el amor aún
tan posible.Vi la puerta por la que se hundió,
mirándome por encima del hombro.
ÁSi yo hubiera entrado!
En la esquina siguiente ya deseaba volver. .
Me paré a esperar, pero el amor no volvió
a pasar. Por qué no me preocupaba, Dios mío,
por qué no lloraba. Soplaba un viento
suave y cansino, saqué mi chaqueta.
Hoy me doy cuenta.
Esta encrucijada se hizo mi vivienda,
es mi casa. Vuelvo del trabajo a las siete,
me acodo en la ventana, veo la tarde
con la multitud en su acoso a la vida. Así .
lo pensaba: mi amor se acabó a primera vista.
¿Hacia dónde te apresurabas?
La tarde
La llamaron desde la esquina y ella acudió.
El uno la acarició, le besó la oreja y la soltó.
El otro le dio una patada exacta en el vientre,
la aplastaron contra la tierra.
Ella los miraba a los ojos, intentó lanzarse
de un lado para otro, no quería entender
que la resistencia no tenía sentido.
La ahorcaron en la rama más cercana.
Retiré la mirada de la ventana. Abrí el libro,
tomé un poco de café de mi tacita. Son niños.
¿Qué es para ellos la vida? Gatas hay muchas.
Pinturas murales
El muro, de sólido cemento pintado,
se vendía por piezas, como un amuleto,
enormes pedazos adornaban los escaparates
de las tienditas y las cafeterías atestadas,
y a trevés de sus ruinas en un orden conveniente
las muchedumbres pacientemente lo cruzaban
por un paso estrecho. La puerta de Brandeburgo,
escondida detrás de andamios, lonas, vallas,
se fue preparando para el encuentro histórico
de Unter den Linden con la ciudad del otro lado.
Pasado un tiempo vi los murales en un reportaje.
Posesiones del más allá
Con un asombro inaguantable examino
un fragmento de un modo de vivir antiguo.
Me parece una prueba más grande
de la existencia de la vida en el planeta
que la Venecia atestada. Aquí, en el museo,
quedan como posesiones del más allá
objetos que no sirven a nadie.
Hasta en Marte nos causaría más impresión
un rastro de los marcianos que ellos mismos.
Repugnancia
Mientras yo sonreía de desamparo, el ídolo
derrumbado en mí prorrumpió en llanto.
Retiré mi mano besada.
Retrato con boina
Alabaron ante mí la pulga y yo me callé.
Aunque mi boca estaba llena de miel.
¿Por qué hacer de la pulga un elefante?
Con reverencia di paso a la hormiga.
Y comportándome con total descaro, la pisé.
¿Por qué dejarla que me suba por la espalda?
Me compré colorete para no ruborizarme,
y polvos, y gafas, tengo buen aspecto.
Pero me asombro ¿cómo soporto mi boina?,
puesto que siempre está encima de mí.
Traducción
Escarcha y cielo azul -
¿quién es el que camina
entre dos purezas?
K e n n e t h W h i t e
Una blancura infinita y, uno
tras otro, pasos-pasos-pasos.
Un hombre se ha ido
o ha venido: por el campo nevado
se descifra su presencia.
Así, herido,
es más bello el lugar desierto.
Víspera
Seguramente la vida tiene fundamento.
Aún más, el universo probablemente lo tiene.
¿Acaso nos es indispensable entenderlo?
El horizonte de los acontecimientos
se nos escapa. .
La envergadura del universo es inhumana.
Esperamos que van a decir los extraterrestres.
Aunque se nos metan de paso en el bolsillo.
Traducciones de: Francisco Uriz
***
EXCAVACIONES EN EL FUTURO
A Ekaterina Yosifova
I
Porque no importa qué humilde
parece el principio: lo que
está bien hecho, está hecho para siempre.
II
La escritura es una excavación en la memoria.
En las capas de lo ya pasado se aplazan
los recuerdos con un filo de diamante.
III
Con el avance de los años mi vida
queda detrás. Arriba queda la muerte. “¡Ocupad vuestros
puestos! ¡Apretad los cinturones!” Como antes de despegar.
РАЗКОПКИ В БЪДЕЩЕТО
І
Защото няма значение колко скромно
изглежда началото: каквото е направено
добре, е направено за последно.
ІІ
Писането е дълбане в паметта.
В пластовете на отминалото се отлагат
спомените с остър ръб на диамант.
ІІІ
С напредването на годините животът ми
остава назад. Нагоре остава смъртта. „Заемете
местата си. Затегнете коланите.“ Като пред старт.
EL VIAJE
Al partir empezó a llover.
Pospusimos el viaje para el infinito.
Qué sentido tiene observar
lindes desconocidas
a través de las nubladas ventanas de un café
o en el museo dejar charcos
a pie de los abatidos objetos exhibidos.
Otra ciudad sin recuerdos nuestros.
ПЪТУВАНЕТО
На тръгване започна да вали.
Отложихме пътуването за безкрая.
Какъв е смисълът да се разглеждат
непознати краища
през запотените стъкла на кафене
или в музея да оставяш локвички
пред омърлушените експонати.
Остана си без спомените ни и този град.
EL JARDÍN
Para Juan Vivanco
La pequeña historia del día empieza con la impaciencia de un botón
por florecer. El jardín se va frotando soñolientamente los ojos y la afluencia
de aromas hace que el aire tiemble de pureza y frescor.
Jadeante, con la fuerza a las últimas, una nubecilla salta por encima de la cumbre
y cuelga de un cabo como una bandera blanca sobre las moreras cuesta abajo.
La villa se ha acurrucado al abrigo de los cerros, se despereza dulcemente
y como una gata se está frotando en las faldas del bosque umbroso.
El avión de la gran historia atraviesa volando la bóveda azul
que abre la boca para tragárselo, pero se atraganta
con su afelpada estela y con un silbido lo lanza enérgicamente a dondequiera.
Dentro de un rato el silencio se pegará al cielo despejado
y se oirá la respiración de la tierra, el suspiro de la rosa,
y la laboriosidad de hormiga de la gente consagrará el paisaje
con su santa simplicidad. La hiedra ha vencido al muro, por ahora.
ГРАДИНАТА
На Хуан Виванко
Малката история на деня започва с нетърпението на пъпка
да разпукне. Градината разтърква сънено очи и приливът
на аромати кара въздуха да затрепти от чистота и свежест.
Задъхано, с последни сили облаче прескача гребена на планината
и се закача с крайче като бяло знаме над морените надолу.
Градчето се е гушнало на завет, сладко се протяга,
подобно котка се потърква о полите на усойната гора.
Прелита самолетът на голямата история из синевата,
отворила уста да го погълне, но се дави
от пухкавата му следа и със свистене го запраща накъдето си.
След малко тишината ще залепне за простора
и ще се чуе дишането на пръстта, въздишката на розата,
и мрачевшкото трудолюбие на хората ще освети пейзажа
със свещената си простота. Бръшлянът е надвил стената, засега.
ATASCO
A Raúl Herrero
En la lejanía parpadea con indiferencia un semáforo.
Las columnas avanzan pausadamente fastidiadas, sólo un metro.
En los coches ya se produce alguna animación, calculan posibilidades,
tratan de enfilarse de nuevo, y de sopetón, por poco ocurre,
ya un transeúnte nervioso choca su mirada con otra, fiera,
mientras pasa ante la nariz de los motores rugientes,
en la vía vecina un amateur ha frenado con un puntapié
y cinco coches se han enhebrado en espera de la policía del tráfico,
¡y destella el verde sereno! Asalto. Los que pasan, pasan…
… Por mi cabeza pasan fragmentos de pensamientos
parados en la memoria atascada por eventos no sucedidos,
la vida se comporta de manera insolente, sin rodeos es sin salida, me digo,
hasta que emerge el hallazgo apacible de Raúl: motivos de tristeza.
Y con motivo y sin motivo el dique de la tristeza se desobstruye, Dios dará,
al menos un atasco se va desparramando para el momento.
ЗАДРЪСТВАНЕ
На Раул Ереро
В далечината равнодушно мига светофар.
Колоните пристъпват отегчени, метър само.
В колите ту настъпва оживление, пресмятат шансове,
опитват да се пристроят, и току виж да стане,
ту нервен пешеходец сблъсква погледа си с друг, свиреп,
додето се провира под носа на заръмжалите мотори,
в съседното платно любител е ударил с шут спирачки
и пет коли са се нанизали в очакване на КАТ,
и блясва модрото зелено! Щурм. Които минат, минат…
…През главата ми минават откъси от мисли,
заседнали в задръстената памет от неслучени събития,
животът безобразничи, направо е без изход, казвам си,
докато да изплува кротката находка на Раул: мотиви за тъга.
И с повод и без повод се отприщва бентът на тъгата, дал бог,
поне едно задръстване да се разчисти за момента.
INCIDENTE CON PERRO
El perro me observa mientras cruzo
el jardín al lado del café “Gavrosh”.
Basta verlo para ir sintiendo picazones
y poner pies en polvorosa.
Su amo se levanta un poquito
en la mesa junto al animal grueso.
Calculo febrilmente: para regresar,
el camino está cortado –si doy la espalda,
en dos saltos me alcanzará la bestia.
El perro no debe darse cuenta de tu miedo.
Finjo como si no me pasa nada
y continuo despreocupadamente con rodillas
dobladas y en la garganta el corazón en bola.
El perro no debe mirarse a bocajarro.
Lo acepta como una amenaza, pues.
¿Yo a él?, cómo que no, pero…
Finjo como si ni siquiera lo he visto,
está confundido un poco, pero le va a pasar.
El amo se sienta en su silla,
al observar que su criatura no ataca
cada mujer que pasa al lado.
Como una recompensa le palmea el cuello
(es decir, el collar) y parece que discuten
con los otros amos (los con los gozques)
el coraje mostrado por la dama.
¡Fíjate!, resulta que es otra cosa ser versado,
pues bien que había leído recientemente
como portarse ante perros desconocidos.
De lo contrario la historia aquí contada
podría relatar un reportaje desde el hospital.
СЛУЧКА С КУЧЕ
Кучето ме наблюдава, докато минавам
през градинката до кафене „Гаврош“.
Само да го видиш и те засърбява
да си плюеш на петите.
Собственикът му полека се надига
иззад масата до едрото добиче.
Трескаво пресмятам: за обратно
пътят е отрязан – дам ли гръб, с два скока
ще ме стигне скотът.
Кучето не бива да усеща твоя страх.
Правя се, че уж ми няма нищо
и безгрижно отминавам с подкосени
колене и в гърлото сърце на топка.
Кучето не бива да се гледа в упор.
Възприема го като заплаха впрочем.
Аз ли него?, как пък не, обаче...
Правя се, че хич не го и забелязвам,
малко е объркано, но ще му мине.
Собственикът се отпуска върху стола,
преценил, че питомникът не напада
всяка преминаваща жена.
За награда го потупва по вратлето (тоест,
по нашийника) и май обсъждат
с другите кучкари (тези с палетата)
проявения от дамата кураж.
Виж ти, друго си е да си подкован,
пак добре, че бях прочела скоро
как да се държим пред непознати кучета.
Иначе разказаната тук история
би подхождала за репортаж от „Пирогов“.
Versión española de Zhivka Baltadzhieva y la autora
.
No hay comentarios:
Publicar un comentario