BALDOMERO IGLESIAS - MERO- [14.377]

Baldomero Francisco Iglesias Dobarrio

Seudónimo:Mero

Profesor, poeta, cantante y escritor

Nacimiento: 27 de junio de 1951 en Vilalba (Lugo)

Trabaja como profesor en el medio rural. Se dedica a la música propia de Galicia y a su recogida en los entornos de su provincia. Es componente del grupo "A Quenlla". Fue integrante de "Fuxan Os Ventos".

Obras realizadas

Realiza trabajos de recopilación de información relativa a la cultura tradicional y en compañía de Mini, escribió algunos libros, por ejemplo: Contos de vellos para nenos (de cuentos), Somos lenda viva (de leyendas), Nadal en Galego (de música sobre la Navidad) y Coplas cantos e Romances de cego (de Romances de cego) de los que ya se han elaborado varios tomos. Escribe poemas y es cantautor.

Otros datos de interés

Obtuvo los siguientes premios: 2º premio en el "XX Premio Nacional de Poesía sobre o Nadal" (Begonte, Lugo, 1995). 2º premio en el "XXII Premio Nacional de Poesía sobre o Nadal" (Begonte, Lugo, 1997). 1º premio en el "XXIII Premio Nacional de Poesía sobre o Nadal" (Begonte, Lugo, 1998). 1º premio en el "XXIV Premio Nacional de Poesía sobre o Nadal" (Begonte, Lugo, 1999). 2º premio en el "XXV Premio Nacional de Poesía sobre o Nadal" (Begonte, Lugo, 2000). 1º premio en el "Certame de Poesía Manuel Oreste Rodríguez López" en Paradela, 2000. Accésit en el "Certame de Poesía Manuel Oreste Rodríguez López" en Paradela, 2001. Premiado en el "Certame Excelentísimo Concello de Vilalba", 1999 y 2000. Premiado en el "Certame Antonio Prados Ledesma" en 2002 (Viveiro). 2º premio de poesía en el Certamen "José Domínguez Guizán" (Begonte, Lugo, 2002).

En 2006, Mini y Mero, fundadores de Fuxan os Ventos y A Quenlla, reciben un homenaje en el marco de la Festa das Letras de Ponteceso. En 2009 obtuvo el "Pedrón de Ouro"  por su trabajo en favor de la música y de la cultura de Galicia. Obtuvo el Premio FACER PAÍS 2011, instituído en las tierras de Láncara.

Bio-bibliografía en galego:

Chámome Baldomero Francisco Iglesias Dobarrio, todos me coñecen por Mero. Nacín en Vilalba da Terra Chá o 27 de xuño de 1951. Estou xubilado de mestre de galego, profesión que exercín no rural durante 39 anos e no que aínda vivo,. Escribín tres libros de poesía: “Na lonxitude do tempo” (premiado polo Concello de Viveiro), “Recendos de luz e sombra” e “No papel que mudo escoita”. Ando polo universo dos poemas chegado desde o coñecemento directo de autores e a suxestión que os mesmos me produciron na distancia curta.  Tamén desde a sedución da canción, terreo no que habito e interpreto, mesmo musico poemas de moi diversos autores e milito nos seus poemas. Levamos máis de vinte cds no mercado e formo parte dun grupo de música galega que anda a cantar, a dicir palabras, a difundir poemas de todas e todos, espallalos e dar conta da súa mensaxe, convertendo así en canción os versos.

A miña Patria está

xusto naquel anaco de terra

no que habita a memoria,

onde me eu sinto libre

expresando, neste acento,

eufonías de beleza:

cando os solpores do outono,

cando os recendos do aire

traen no amencer primaveras!

Meu berce, Vilalba,

señora da Chaira.

Outeando ao lonxe

que por veces canta

unha canción leda

que semella anaina

e outras veces cando oe

e silandeira cala!

Vilalba,

baleira soidade que me enche de consolos,

clandestina escuridade da tenue luz,

que pola tarde, cando á raiola,

xunta na amizade as xentes solidarias.

Abstraído neses recendos

me transporto correndo espazos e tempos,

polas estradas dos soños,

levado de pensamentos nos que me agocho deixado,

alleado de algaradas, de ruídos e de présas,

neste bulir impaciente

que aventa pola atmosfera ánimos vigorosos.

E, no avesío entre as sombras, serás a aberta bufarda

que descubre toda a terra, …es da Terra Chá “Señora”!.

CANTO DOE A DOR, CANTA DOR, CANTADOR.

Foi en Viznar, en Granada,

Escuras salvas de morte

Descargaron dende as sombras

En agosto, un dezanove,

Rebentando os anhelados

Inmensos soños dos homes.

Crimes cubertos de tebras

O tempo sempre os descobre!

Coidaban matar a alba disparando cara ao sol.

Aínda por veces se escoitan e como ecos resoan, 

Non acalaron os tiros tanta dor no corazón.

Gardou o pobo lembranzas

Aforrando na memoria,

Recuperando a razón

Contra os que usaron a forza.

Ímpetos de liberdade

Agardan contar a historia.

Ten que saberse a verdade condenando a insurrección, 

Orgullosos dun exame que repoña a dignidade, 

Debendo dar conclusión a tanto tempo de aldraxe:

O silencio ecoa as balas das feridas e a traizón.

Liberdade aínda coutada

O pasado non o atende.

Roubárannos toda a alba!

Co exemplo daquela xente

A luz prende na esperanza!

E a culpa daquela infamia non prescribe coa omisión

Angustiaría os desexos dun futuro de ilusión. 

Dicían matar a alba disparando cara ao sol 

Ou berrando “viva a morte”, verdugos da erudición.

Reciben bágoas os ollos, …malia quen nolos matou!

Nun recanto deste outono que se avén

dará a volta o aire

impregnado de recendos pardos,

de perfumes feitos brisas

en remuíños de castañas que no lume

estalen cal bolboretas.

Desprendendo sabores de certezas

aromas roubados entre os soutos,

entre ourizos, no fogar sublime dos amores

que nos levan cara ao inverno

mentres amolecen as sensacións no ourizo,

da candea en castiñeiro.

NUN BICO.

Somos carne e ósos

ansiando anacos de vida

que pousen na nosa pel

sensacións, calor e frío.

Que pousen preto de nós

a tenrura e o aloumiño

avivecendo por dentro,

enriquecendo os sentidos

que transportan polo corpo

ata o máis fondo de nós

todo o amor que hai nun bico.

Nesta constante guerra fratricida que herdamos

seguimos a loitar contra nós mesmos,

perdendo forzas en papeis, en leis e emendas,

sen darnos a razón nas vaguidades

aínda que a teñamos ou que a teñan.

Nesta loita fratricida que perdura,

matamos o froito deste ventre natural que é Galiza

deixándoa sen matriz, sen consciencia, sen memoria,

sen raíz,

…sen ser nós mesmos, renunciando á vida.

Están todos medindo, cuantificando, calculando,

ponderando, avaliando, …e os científicos queren medir

canta emoción cabe nunha bágoa, nunha soa,

que me escorre a meixela desde a ledicia ou a mágoa,

e a pena que cabe nela.

Queren saber canta tenrura posúe un só aloumiño,

canto bafo se converte en pinga cando sube polo aire,

agatuñando no frío, …canto sono pecha os ollos

e cando se quedan durmidos,

cantos soños caben nunha noite, nun segundo esvaecido

soñando as sendas da sorte.

As estrelas que hai no ceo canda o Sol,

a Lúa e os luceiros, canto pracer hai nun bico,

boca seca de amores lindos ou canto dura o estremecemento

que dá unha nota de chelo tocando en cortesía as cordas

de entrañas e sentimento.

Canta emoción produce vibrante, en cordas ao vento.

Sempre estiven agardándote.

Souben que virías espida,

arrolando soños,

como as pólas sen folla das árbores de outono.

Souben que virías abeirándome as tristezas

que se visten de pardos grises

e se confunden nas néboas mestas,

da realidade invisible.

Mesmo inventei os teus beizos

e os bicos brandos, aqueles

que saloucando un só verso

acendían máis aínda

as ansias do meu desexo.

Aquel que acochado en soños

quedou para sempre preso

nese territorio enorme

da lonxitude do tempo

por detrás da realidade

no principio dos desertos.

Baten

os badais do meu sangue

no meu peito roto

percutindo triste notas

con sabor acedo,

nunha dor, nun oco

que me fere ausencias

sobre pulsos tolos.

Ventre, berce,

casa, fogar

raíz, alcuño,

familia, clan,

contorno verde

de lume e pan.

Útero, orixe,

morada, lar,

estirpe, tribo,

eido, casal,

nome, apelido,

asento e tempo

para vagar.

Causa e motivo,

canto e recanto

recendo limpo

para soñar.

Mencer da alba

no espazo longo.

Solpor das tardes

para o luar.

Patria de afectos

e dor amarga,

cicatriz fonda,

marca e sinal.

Patria de infancia

propia e de sempre,

herdo da esencia

nación de nós,

chan natural.

Orballo eterno

que nos alenta,

lentura exacta

a do noso chan.

Xunto letras

e ás veces sae unha palabra fermosa.

Xunto sons

e ás veces digo unha verba harmoniosa.

Xunto verbas

e, ás veces, elas xuntas fan das súas

compoñendo unha sentenza, unha bonita oración.

Xunto sentenzas

e, ás veces, deposítoas na miña voz

para expresalas con timbre

tecidas cos meus alentos, sobre un melódico son

para facelas cantigas, feridas do corazón.

Xunto cantigas

e, ás veces, cantando síntome eu só

recreándome en palabras

ata tocar a emoción.

E choro prantos sen verbas,

e sinto o seu tremor

rebotándome no peito,

aliviándome na dor.

Todos nós somos terra: foulas, cinzas, lama e pedras,

de sequeiro ou regadío, arxila, bulleiro, area.

Na terra buscamos vida, na terra estará a senda.

De terra son as distancias, de terra son as ausencias.

De terra é a memoria e cada acordo que lembra.

Nela nace o pan que comes e o mesmo pan sabe a terra.

Terra son os meus latexos e o sangue que vai nas veas.

Todos nós somos terra, as nosas raíces afunden nela!

Os nosos ósos son po e fume son as ideas.

De terra son os meus soños, as certezas e incertezas.

De terra é a miña ollada, terra é a patria mesma.

Terra é a miña voz, terra son as miñas verbas.

De terra son os anceios. Este poema é de terra.

E os meus saloucos son aire e miña conciencia, néboa!

Cando os baleiros nos citan, que poden ser senón terra?

Todos nós somos de terra,

…queiramos ou non queiramos, o silencio é quen nos leva.

Cántame esa canción

que cura a mágoa

mesmo por dentro, no corazón.

Esa que a media voz

nos aloumiña en verbas tenras

cheas de amor.

Dáme desa poción, doce ledicia,

que enxuga as bágoas

da miña dor.

Bálsamo brando e suave,

tranquilo e mol.

Porque eu sen ti

son luz sen brillo,

noite sen lúa, día sen sol.

Porque eu sen ti

son mar sen auga

ou mar sen ondas e sen rumor.

Porque eu sen ti

son todo fume, néboa de ausencias

e nin eu son!

Non volvas, para mirarme, os ollos da túa cara

que están luxados de noite e cobren de negro as cores

aquelas que che eu pintara.

Non volvas, para mirarme, os ollos da túa cara

que teñen escuras sombras borrando as luídas formas,

espazos que eu perfumara.

Non volvas, para mirarme, os ollos da túa cara

que envían ao corazón dardos finos de dolor

que me queiman as entrañas.

Non volvas, para mirarme, os ollos da túa cara, …

se eu me mirar neles

morrerei nos teus quereres

que me enfeitizan e encantan.

Hoxe a palabra está extenuada:

calquera voz é un silencio que agatuña un berro

desgonzado e ao final, que non di nada.

Hoxe, séntese falar con grandes xestos

con acenos que vocalizan outra farsa,

que ocultan a verdade tras das verbas e non din nada.

Hoxe, ninguén fala para entenderse

senón para xustificarse, lexitimando a insensatez

e as ausencias da razón e os argumentos,

as soidades con ruptura en baleiros e desterro,

e non din nada.

E o peor non é o seu silencio, perturbado tras das voces,

o peor é cando a resposta muda algún segredo

adobiado de ruídos, infestado en decibelios.

Si, meu fillo,

o avó tamén foi mozo algún día

e foi pícaro e xogou a correr as bolboretas.

Si, miña filla,

e algún día desteceu os amenceres

e gardou na súa memoria os contornos das estrelas.

E eu tamén

debullei as andoriñas entre as nubes

escribindo mil historias de relatos e de lendas.

Eu tamén

anoitecín buscando as fábulas dos soños

e a luz do Sol enorme, nun solpor da primavera.

Todos nós

aloumiñamos, coma ti,

un futuro de esperanzas encantadas,

de ledicias entusiastas lonxe de covardías e medos,

das bágoas dos ollos, e con sorrisos nos beizos!

Algún día tecerás os soños que nós perdemos

por camiños tortuosos de miserias, de fames para moitos,

e para poucas riquezas.

E aínda verás no camiño traidores

daqueles que nos venderon, daqueles que abusaron

profanaron a palabra e a razón, a xustiza, o entendemento.

Tede tino,

que sempre agardan na sombra

á espreita, …eles –os canallas-

tamén ser reproducen e acrecentan!

Pésanme, co tempo,

as pálpebras dos ollos,

as pedras dos anos

que amurallan rochas

nos seus contornos,

e que arrolan idades,

tempos xa idos,

sobre os outonos.

Quen volverá polo neno adormecido en silencios

que estremecido de medo choraba en soidade prantos.

Quen mirará á criatura recollida entre os seus brazos

que se agocha na penumba e está en sombras gardado.

Quen atenderá ao neno que todos levamos dentro

falto de sonos, de soños falto, de amor e afectos.

Como nace unha canción.

No albor insomne e fértil dalgunhas noites, cos silencios regalados.

nas altas horas dolorosas e nocturnas, nace a música escondida tras dun verso.

Nace por tras dun rumor do vento, coas leves vibracións dunha vixilia

que se fai música e balbordo, e que se deixa flotar no aire

e mesmo voa nun desexo, na atmosfera da tensión,

da voz emocionada que colle cos seus beizos un bico e unha verba,

…tan só para bicala.

Mai,

sempre estabas esfiañando as luces do amencer,

bebendo a luz primeira das mañás

desde as miúdas pingas de calquera orballo,

antes do Sol

para erguer en nós unha esperanza nova

sobre as fiestras azuis da mañanciña.

Voabamos lixeiros de equipaxe e cargados de razón,

inventando azos fortes para a vida

entre as nubes grises que hai por tras dos soños, cada día.

NON SEI COMO DICIRCHO.

No meu país abundan os silencios

e a xustiza está agochada

ou marchou ventureira a outros lares.

Tanta é a nosa dor, tanta é a nosa débeda

que nada temos, na hipoteca diaria con nós mesmos.

Todas as nosas obrigas

sempre nos saen custosas e todas cantas nos deben

están tiradas de prezo.

A miña Patria vive desolada e soa

e, na súa desestima, odia canto ignora e envexa,

agardando, …sempre agardando saír da súa propia enfermidade,

e do rancor cara a si mesma,

e do silencio covarde que a nosa voz nos rouba!

Non eran homes de leis

pero eran homes de lei.

Dunha soa lei: a honradez.

Unha soa.

Defenderon a legalidade

fronte á usurpación mesquiña e miserable

que só emprega a forza.

Unha soa.

Preservaron a dignidade do pobo

fronte á tiranía de mentes perversas

que abusan da persoa.

Defendéronnos a nós

fronte do insulto e o crime

fronte á inxustiza coa loita.

Non eran homes de leis

pero eran homes de lei.

E tiñan a razón toda!

EN LUGO.

Chove gris en Lugo

sobre as pedras,

e pon de brillos mil reflexos

coma nun soño de fadas

as pucharcas son o espello.

Chove azul en Lugo

cando orballa

e con moi finas pingueiras,

cando na primeira luz

trae mencer de primaveiras.

Chove verde en Lugo

docemente e moi mainiño

cando ao lonxe, desde o Parque

pousa a ollada sobre O Miño.

Ule a vainilla e a caramelo

o azucre na mazá feito marmelo.

Ule a pan, a alimento

o recendo da mañá naquel momento.

Ule a verde a primavera

cando vén pola mañá coa luz primeira.

Ule a ti, á túa voz,

ao teu silencio de amor, ao meu contento.

Ule a vida e a ledicia,

á esperanza de vivir coa túa caricia.

Ule a fresa e a cereixa

o amencer do verán que o sol apreixa.

A vainilla e chocolate

nas idades desde a infancia, tempo gris, sen brillo e mate.

Deixa que pouse o tempo

no teu regazo

que faga ondas no teu sosego,

frescas de aromas,

mesturas xordas de auga e argazo

baixo do ceo.

Deixa que veñan lentos,

finos recendos,

que nos envolvan na mañá calma

dun mol desmaio,

sabendo a flores

coa lene brisa rosada en ventos.

Deixa que teza soños

no azul dun lenzo

e que acariñe as nubes brancas no espazo

mentres debullas

baixo do sol os teus cabelos

e fas un lazo

cerrando os ollos para prendelos.