ALEX AZKUE -JOKIN ANSORENA- [16.380]

Alex Azkue  (Jokin Ansorena)

Nacido: 1963 en San Sebastián - Guipúzcoa

Poesia

Poemak (1981, Ustela)

Nobela

Ordubietan frontoian. Alberdania, 2010.

Pronto te matarán muchacho,

tranquilo,

morir por el honor de la nación

es un acto que nunca se olvidará,

tranquilo,

y además cuando te pongan contra la pared

no sentirás más que el sonido de las campanas

y el golpe de los fusiles.

Tranquilo,

será cosa de un momento,

tranquilo,

todos tenemos que pasar

algún mal trance,

así es la vida.

Pero pasará pronto,

quizá se prolongue un poco,

pero allí estaremos todos

para animarte,

y verás que rápido te mueres.

Suele ser una fiesta hermosa y alegre

todos enmascarados y gritando,

sí, de verdad que es un buen ambiente!

Sí, muchacho, sí,

es cierto que tu gloria sobrevivirá en nosotros.

http://susa-literatura.eus/liburuak/espa3301.htm

 Ustela saila-14 

     1981 

ko apirila

Aitortzen dut,

nire etxe aurreko

hamabimilagarren

kolumnaren alboan

kremaileraz zilipitu muturra

hartu nuenean,

nire nigarraren malko lehorrek

ez zutela

erlojuaren orratzik higitu

eta

nire oihuen

oihartzun zaratak

ez zuela

gazteluko muturrean lo zegoen

kilker mozkorra

esnatu.

O! Miren

hire bularren

gailurreko

dorrearen ezkilen

lapikotako

esne ehosia

arratasalde aspergarritako

kafesne hotzetan nahasturik

zurrupatu eta koskatu nuenean

eta beren gozotasun atsedenemaileak

nire eskubi masaileko

granotxo harrotuak

losindu zituenean,

O Miren!

o, ene maitea!

o, ene laztana!

           Ez ninan deus sentitu...

Gaueko frexkotasunaren

berdetasunak

iratzarri nauen gau

epel honetan,

nire begien ispilu

garden... garbian...

behin eta berriz errepikatu

dudan karamelozko

bolatxoen gosea

sentitzen dut.

Arraultz kaskagabearen

zuringo beltzetik

hartuko dut (apoderatuko naiz)

nire askatasunaren

jabe izateko

ahalmen eta

eskubidea

Nire itxaropenaren babesa

babes doilor; itxia,

etxeko bainuaren zulo beltzean

galdu nuen,

eta ezin izan nuen berriz erosi ahal izan.

Loreen hauziaren berri zabaltzen duten

altabozen margo gorriak,

nire begira-niniaren aurka

bere faltsukeria eta hipokresi tximistak

jaurtikitzen dituen

une honetan,

zure begi horiek ezkutatzen duten

metraileta erailearen islada dakusat.

         Ez dut sekulan zu jateko bihozkadarik sentitu,

         baina bai, sentitu dut,

         gau alaien amets ilunetan,

         ibai itoak gailurra jo

         eta hegaletik bere urak isurtzean,

         betidanik bakarmindu ditudan lore eta zuhaitzak,

         urratzen dituenean,

         Bai!... sentitu dut

         zu harrapatzeko,

         inguratzeko,

         bihozkada gogorra

lepoa urkatzen didan soka ubelarekin.

Gotzon lagunari

                              I

Paperak lurretik jaso ditiat hire gorazarrez,

hik ere usoek ogi-papurrak bezala,

jaso baithuan gazteen uzta, nahiz garia, nahiz hizkiak,

usoek ere ez diate merezi hainbat eskertuko

eguzki ttipiaren irriz sortu huan irrifar zabal.

Uso gorri, urdin, berde, beltz... horiek inguratu hinduten

edota hik inguratu ahal hituan?

galdetzen diot neure buruari lau hormez osaturiko

heriotzaren zerraldoan.

Malkoek ez ornen ditek bazter lehorrik uzten, eta nireek ere,

ez dute hire irri ximelak eskeintzen zuen estalpea aurkitzen

baina adimenak bai, adimenak hi aurkitzen hau giro busti honetan.

Nigarrak ibai luze, odolezkoa ote...? ibai luze honetan.

Ibaiak arakatuta ere, hire bizar galduaren hileak besterik ez dugu aurkituko

hire gorputz fisiko metamorfosiaren lekuko,

lekukotasun honek dirau gugan oraino,

argi bitxi bat hintzen erraldoi artean,

izarrak bezain bitxi, Dabid bezain ttipi,

baina argia, argizarizko kandela ahulen habia,

hi hintzen.

                              II

Hago nonahi, gu hemen, izarrak hortzean,

hortzeak engainatu ahal hau, nagusiak zakur ttipia engainatu bailuen?

Ez! Bihotzak eraman hau, bihotzaren gurdiak,

hire ahotsa, ozena ezezik, isila maitekorra huan,

gaur hire lagunen ahotsak, ozentasun ozenenean ere,

isiltasun eta huts bilakatzen diren bezalaxe,

isiltasunak mogitu ohi ditu sarri gurdiak, kamioiak, xorien adarrak,

hire isiltasun ozenak mogitu zizkian,

gauez gau, postrezko madalenak mahaian utzirik,

lumen tinta eta muturrak.

Muturrak hituan, alabaina hire atsai,

muturren aurka eraman huan hire baitan

gatazka lerdena, bizkarra makur, adimena zut!

Eta hi, Gotzon, hilarrian zutik hago, adimena duk zutik

gorputza etzana, eta gu loak, loak bortitzki!

Hire fruitu mardulek emanen diate

hozka egiteko aukera, eta hire begiak, lurra altxatuz,

bakardadetik jelkiz, margoz aldatuko dituk,

hatzak ere luma bihurtuko zaizkik,

baina gu bizirik eta biziki itun.

                              III

Zein ote huan hire hobena, errua?

Erruak jaso hituan, baserritar gisa, ilez jantzirik,

azala beztutzeko beldurrak bultzatzen hinduan

eguzki haunditik urrun, eki ttipia hintzen hi,

itxuraz, bai, eki ttipia, baina emaroa, eskuzabala

nork ez du hire izpien belarra paper artean erre

bere hire nortasuna zer zen jakin barik?

Bizarreko ile artean gordetzen huan, ihaz;

atzo nortasuna ezkutua huan heurekiko ere,

eta hire nortasuna apur bat ezagutu dugunean,

traizionatu ahal gaituk?

Edota odolezko ibaiak traizionatu ahal gaitu,

ekaitzak egotziz? Gure malkoak, ekaitzaren euri-ttanttak besterik

ez ahal dira, gure baitan erraldoi itxura harturik?

Noraezean, hondamendira bultzatzen gaituztenak?

Nabaritzen ahal dituk uso zuriak beltzez jantzirik

neguko egun atsekabe honetan?

                              IV

Musika ere motel zegok gaurko egun honetan,

hire egun honetan, besteak bezalakoxea izan zedin nahiko huan

egun honetan.

Kaleen karea urtu duk honez gero,

baina hi ez haiz oraino urtu, argizaria haiz

argizari gogorra, lehorra,

gugan xumea, apala... nota esan?

Elkar ikusiko ahal dugu berriz, gauetan ametsetan,

globoxka puztuen imajinazioan.

Gezurrezko irudimenak izango dituk,

hodeiek esan zidatek,

nork ukatuko likek hodeiak ere hire lagunak hituala?

Ezin haut heure lekuan jarri,

eta nahia deuseztatua sentitzen diat,

nire mintzoa hutsunetan zehar aide bihurtzen duk,

eta agian nire esanahi guztiak alferrik izango dituk,

lekuko haiz, izandako norbaiten lekuko,

jende askok haintzakotzat hartu zuen norbaiten lekuko

eta usoek ogi papurrak jasotzean

beti gogoan ukenen duten norbaiten lekuko:

                                                                     GOTZON

Egun trixte batez: 1978-X-17

Leiho horretatik joan da

bizitza,

joan da negua,

joan da... gu joan gara.

Orain behatzez apuntatzean

leiho hori hutsa zaigu

zu hutsa zatzaizkigu.

Zergatik behartu nire luma

hitzak idazten ikas dezan?

Lumak hatsa galtzean,

munduko paper guztiak zuri bihurtzean,

zuhaitzak egarriz hilgo dira,

ekia ere izarrik jan gabe geldituko da,

hilargia, berriz espetxearen burdinak urtzean,

libro geratuko da,

baina askatasunaren mugak ezagutuko ditu,

amerikarrek inposatutako mugak

heriotza, estatuaren babespean,

hilargiak heriotza ezagutuko du,

diplomaziaren bidez

lehergailuen hotsak

urratuko du

hilargiaren margoa.